Sinds de start (2013) van Masterclass Opbrengstgericht Passend Onderwijs zijn er grofweg 1.500 schoolleiders, intern begeleiders en leerkrachten door de adviseurs van HELDER Onderwijsadvies getraind. Wat is voor hen de meerwaarde geweest van de toepassing van de gelijknamige denk- en werkwijze in hun scholen? Acht aspecten worden regelmatig genoemd.
Samenhang in ons schoolbeleid
De gemeenschappelijkheid in het schoolbeleid komt tot stand door de keuze van de schoolambities, het gebruik van onderwijsplannen en het voeren van schoolbesprekingen met behulp van Focus PO). Deze drie leiden tot een onderwijskundige samenhang die voorheen veelal niet werd ervaren. Schoolleiders zetten dit aspect van de meerwaarde met stip op nummer een.
Saamhorigheid en teamleren
Door tijdens een schoolbespreking te analyseren hoe de schoolopbrengsten zich verhouden tot de schoolambities en het schoolaanbod (vastgelegd in het onderwijsplan) wordt er een gevoel van saamhorigheid gecreëerd; het betreft immers alle leerlingen. Als de schoolbespreking volgens de leidraden van ‘groepsplanloos werken’ wordt uitgevoerd, worden de deelnemers actief betrokken en leidt dit eveneens tot een proces van leren van en met elkaar.
Eenvoudige duiding van opbrengsten en onderwijsbehoeften
Met behulp van Focus PO is het een stuk eenvoudiger om opbrengstgegevens te duiden en te verbinden met onderwijsbehoeften en passende leerlijnen. Die eenvoud schuilt in het gebruik van de vaardigheidsindex waardoor ‘alles met alles’ te vergelijken is en de presentatie van de middenmoot (als didactisch vertrekpunt). Schoolleiders, intern begeleiders en leerkrachten die in Focus PO de opbrengsten aflezen, ervaren ‘de kracht van de eenvoud’.
Gebruik van een gemeenschappelijke taal
Bij de denk- en werkwijze Opbrengstgericht Passend Onderwijs hoort een eigen taal. Schoolleiders merken op dat hun teamleden nu met dezelfde woorden dezelfde begrippen aanduiden; de onderlinge communicatie wordt daarmee versterkt. Tevens is het schoolbeleid beter uit te leggen aan ouders, bestuur of de Inspectie van het Onderwijs.
Passend en opbrengstgericht onderwijs aan alle leerlingen
In de hoofden van velen is passend onderwijs alleen verbonden met speciale leerlingen. De denk- en werkwijze van Opbrengstgericht Passend Onderwijs zegt dat dit voor alle leerlingen geldt en dat wordt als positief ervaren. In Focus PO wordt dit gegeven concreet gemaakt door de samenstelling van een passend schoolaanbod. Tevens geldt er voor elke leerling het principe van respons op de leerroute; Zijn de drie indicatoren in orde? Dan is er passend onderwijs geboden en ga je door met wat je deed.
Realistische prestatiedruk voor leerkracht en leerling
Opbrengstgericht werken betekent niet dat het altijd hoger of beter moet. Het houdt ook in dat je tevreden mag zijn als je de hoog-realistische schoolambities hebt bereikt. ‘Voldoende is goed genoeg’ is een credo dat geldt voor leerkracht en leerling. En daaraan toegevoegd: als het goed gaat, ga je door met wat je deed. Dit idee leidt tot een andere perceptie van de prestatiedruk; zij wordt realistischer.
Focus op de basis van ons onderwijs
De basis van het onderwijs is de middenmoot van een leerlingpopulatie of een groep. Dit is het didactisch vertrekpunt van waaruit het onderwijs plaatsvindt. Door deze basis in Focus PO expliciet te maken en van daaruit te handelen, gecombineerd met het idee dat geïndividualiseerd onderwijs onnodig, onmogelijk en zelfs onwenselijk is, ontstaat er een gevoel van opluchting en meer grip. Niet de individuele leerling is het uitgangspunt, maar andersom: eerst de school, dan de groep en dan de leerling.
Minder administratieve handelingen
Administratieve handelingen zijn alleen zinvol indien ze betekenis toevoegen aan het begrip of het handelen van leerkrachten in hun groepen. Het groepsplan als administratieve middel wordt daarom verlaten; de middenmoot en de respons op de leerroute bepalen of het schoolaanbod eventueel nog verder passend moet worden gemaakt. Als dit het geval is, volstaat alleen een beschrijving van deze aanpassing. Meer dat dit is er niet nodig.